Ανακοίνωση της Αντικαπιταλισιτκής Ανατροπής σχετικά με την επιστολή της περιφερειάρχη Αττικής Ρ.Δούρου, στους δημάρχους Αττικής για τη διαχείριση των απορριμάτων

 Η περιφερειάρχης Αττικής κ. Ρένα Δούρου απέστειλε στις 2 Οκτωβρίου επιστολή προς Δημάρχους και Δημοτικά Συμβούλια Περιφέρειας Αττικής με θέμα «Για ένα νέο μοντέλο διαχείρισης απορριμμάτων».

Με την εναρκτήρια παράγραφο ορίζεται ως κύριο πρόβλημα του υπάρχοντος μοντέλου διαχείρισης των απορριμμάτων ότι αποτελεί «μήτρα σκανδάλων» και πεδίο άσκησης «μικροκομματικών συμφερόντων», «προσωπικών στρατηγικών» και «υστερόβουλων πολιτικών επιδιώξεων». Απάντηση στην παραπάνω κακοδαιμονία αποτελεί, κατά τη νέα Περιφερειάρχη, μια «διαφορετική φιλοσοφία, οικονομικά, οικολογικά δίκαιη και βιώσιμη», εναρμονισμένη με την Κοινοτική Οδηγία 2008/98 και το ν. 4042/2012 που την ενσωμάτωσε και η οποία εγγυάται την προϊούσα εγκατάσταση των διαδικασιών ανακύκλωσης και τη μείωση του όγκου των απορριμμάτων. Για όλα τα παραπάνω εξαγγέλλεται πανηγυρικά πως «ήρθε η ώρα της νομιμότητας».

Αναρωτιόμαστε, καταρχάς, για ποιον θα είναι «οικονομικά, οικολογικά δίκαιη και βιώσιμη» η «νέα» φιλοσοφία. Δεν προσδιορίζεται πουθενά, π.χ., αν θα είναι «δίκαιη και βιώσιμη» για τη λαϊκή πλειοψηφία ή για τους εργολάβους που φλέγονται να αναλάβουν επιχειρηματική δράση στο πλαίσιο όσων οριοθετούνται με τη στρατηγική «Ευρώπη 2020». Στο πλαίσιο της τελευταίας, η διαχείριση των απορριμμάτων προβάλλεται ως θεμελιώδης προτεραιότητα γύρω από την οποία το κράτος-μέλος οφείλει να  οργανώσει εταιρική σχέση με: α) τις αρμόδιες περιφερειακές και τοπικές αρχές, β) τους οικονομικούς και  κοινωνικούς εταίρους (βλ. ιδιωτικός τομέας) και γ) οποιοδήποτε άλλο κατάλληλο φορέα που εκπροσωπεί την «κοινωνία των πολιτών» (ΜΚΟ κλπ.).

Δεν προσδιορίζεται πουθενά, επίσης, ποιος θα χρηματοδοτήσει τη «νέα» φιλοσοφία. Μήπως η χρηματοδότηση θα γίνει στο πλαίσιο των κατευθύνσεων που ρητά προσδιορίζονται όσον αφορά το νέο ΕΣΠΑ-ΣΕΣ για τις Περιφέρειες και τους Δήμους: προώθηση της καινοτομίας, της επιχειρηματικότητας, της «έξυπνης εξειδίκευσης», της απασχόλησης και των «ολοκληρωμένων» προγραμμάτων τοπικής ανάπτυξης;

Ενώ λοιπόν εξαγγέλθηκε η έλευση της «ώρας της νομιμότητας» και της διασφάλισης αδιάβλητων διαδικασιών (αναθέσεων, διαγωνισμών, κ.λπ.), δεν περιλαμβάνεται ούτε ένα ελάχιστο υπονοούμενο για τη διαμόρφωση ενός ολοκληρωμένου Δημόσιου Συστήματος διαχείρισης των απορριμμάτων, που θα σχεδιάζεται κεντρικά και θα υλοποιείται αναγκαία με τη συμβολή ενδιάμεσων διαδημοτικών δομών. Απουσιάζει δε οποιαδήποτε αναφορά στο γεγονός πως η διαχείριση των απορριμμάτων είναι «χρυσός» για το κεφάλαιο, που αρπάζει από το δημόσιο νέα πεδία δραστηριότητας, είτε υπάρχουν σκάνδαλα είτε υπάρχει τυπική «διαφάνεια» και «νομιμότητα». 

Στην επιστολή η κ. Δούρου θέτει τρεις προτεραιότητες:

1.       Την εφαρμογή νέου «αποκεντρωμένου συστήματος» ως προϋπόθεση για να μειωθεί σταδιακά ο όγκος των σύμμεικτων απορριμμάτων που καταλήγουν στη Φυλή μέχρι οριστικής κατάργησής της, «στο πλαίσιο ενός αυστηρού χρονοδιαγράμματος» που δεν προσδιορίζεται όμως τι διάρκεια θα έχει (μήνες, χρόνια, δεκαετίες;).

2.       Την ακύρωση «των διαγωνιστικών διαδικασιών που προωθούνταν από την προηγούμενη διοίκηση για τις 4 μονάδες επεξεργασίας σύμμεικτων με ΣΔΙΤ, με φαραωνικά έργα, εγγυημένες μεγάλες ποσότητες απορριμμάτων» επειδή είναι επιζήμιοι και επιβαρυντικοί κοινωνικά και περιβαλλοντικά. Είναι προφανές ότι υφέρπει εδώ μια ασαφής υπόσχεση εναλλακτικής διαχείρισης μέσω της συνεργασίας με «εντιμότερους» επιχειρηματίες στο υπάρχον πάντα οικονομικό, κοινωνικό, θεσμικό και πολιτικό πλαίσιο, με την πεποίθηση προφανώς ότι πρόκειται για τεχνοκρατικό θέμα και είναι εκ του περισσού οποιαδήποτε  συζήτηση για σύγκρουση με τα συμφέροντα του κεφαλαίου.

3.       Την αναθεώρηση του ΠΕΣΔΑ την εφαρμογή του οποίου εναποθέτει στους τοπικούς σχεδιασμούς των Δήμων (αλήθεια με ποιους πόρους θα τον υλοποιήσουν οι Δήμοι;) χωρίς να αναφέρει τίποτα για την «ταμπακιέρα», δηλαδή ποια θα είναι τα βασικά χαρακτηριστικά του αναθεωρημένου ΠΕΣΔΑ και με τι χρηματοδότηση.

Τόσο το κλείσιμο των κάθε λογής εγκαταστάσεων στον ΟΕΔΑ Φυλής, όσο και οι λοιπές προτεραιότητες εξαρτώνται κρίσιμα από το αν και πότε θα προχωρήσουν οι τοπικοί σχεδιασμοί των Δήμων τους οποίους μάλιστα η περιφερειάρχης καλεί ρητά «να κάνουν το πρώτο βήμα» (!), τη στιγμή μάλιστα που δεν υποχρεώνονται από το υπάρχον θεσμικό πλαίσιο. Η προτροπή της μάλιστα αυτή δεν ανταποκρίνεται στο αίτημα των κατοίκων της Φυλής για άμεσο, οριστικό και αμετάκλητο κλείσιμο του ΧΥΤΑ. Για να το πούμε επί το λαϊκότερον, η νέα περιφερειακή αρχή πετάει τη μπάλα στην εξέδρα αμέσως μόλις ανέλαβε τα καθήκοντά της.

Δεν διαβάσαμε, επιπλέον, ούτε μία λέξη για το γεγονός ότι όλο το σύστημα της ανακύκλωσης, του οποίου προτείνεται η επέκταση και εμπέδωση,  είναι υπό τον έλεγχο του ιδιωτικού κεφαλαίου αγνοώντας (;)ότι υπάρχει  σύμβαση με την Ελληνική Εταιρεία Αξιοποίησης Ανακύκλωσης (ΕΕΑΑ), όπου μετέχει η εταιρεία 3 Ε  (COCA COLA) και  λοιποί αξιότιμοι εταίροι.

Εν κατακλείδι η επιστολή είναι ένα κείμενο με γενικές κατευθύνσεις το οποίο αποφεύγει τα επίδικα κι επιχειρεί να προδιαγράψει μια διαφορετικού είδους διαχείριση στα υπάρχοντα πλαίσια, χωρίς να συγκρούεται όμως με τις αιτίες του προβλήματος, δηλαδή το οικονομικό, κοινωνικό, θεσμικό και πολιτικό πλαίσιο που το δημιουργεί και χωρίς να απαντά στο πρόβλημα προς όφελος της λαϊκής πλειοψηφίας.

Η Αντικαπιταλιστική Ανατροπή στην Αττική πιστεύει πως το πρόβλημα της διαχείρισης των απορριμμάτων στην Αττική, και στις λοιπές Περιφέρειες,  δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί χωρίς συνολική σύγκρουση με το υπάρχον θεσμικό πλαίσιο, το οποίο είναι κομμένο και ραμμένο στα μέτρα της άρχουσας τάξης και της λειτουργίας του καπιταλιστικού συστήματος, ώστε να μεταφέρονται όλα τα οικονομικά και άλλα κόστη της διαχείρισης των απορριμμάτων και του περιβάλλοντος στη λαϊκή πλειοψηφία. Δεν αντιμετωπίζεται όταν παραμένει εγκλωβισμένο στις κατευθύνσεις, οδηγίες και χρηματοδοτήσεις  της Ε.Ε., οι οποίες προωθούν συγκεκριμένες επιδιώξεις και στόχους, την επιχειρηματικότητα και την καπιταλιστική κερδοφορία.

Αυτό το πλαίσιο πρέπει να ανατραπεί και να διασφαλιστεί ο ουσιαστικός  δημόσιος και κοινωνικός χαρακτήρας της όλης διαχείρισης  σε όλο το φάσμα των απορριμμάτων. Επιβάλλεται η δημιουργία ενός δημοσίου συστήματος διαχείρισης των ΑΣΑ, με ενδιάμεσες διαδημοτικές δομές και πλήρη πρόληψη, μείωση, διαλογή στην πηγή, ανακύκλωση, επαναχρησιμοποίηση. Με προστασία του περιβάλλοντος και της υγείας των κατοίκων, χωρίς αύξηση των δημοτικών τελών, και με προστασία των θέσεων και των συνθηκών εργασίας των εργαζομένων στην αποκομιδή και διαχείριση των απορριμμάτων.

Είναι αναγκαία η δημιουργία ενιαίου δημόσιου φορέα ανακύκλωσης και η  κατάργηση της υπάρχουσας σύμβασης με την ΕΕΑΑ που δίνει ουσιαστικά τον έλεγχο της ανακύκλωσης στο κεφάλαιο και τις επιδιώξεις του. Είναι αναγκαία η εθνικοποίηση όλων των συστημάτων και η ένταξή τους σε αυτόν τον φορέα. Είναι άμεσης προτεραιότητας το άμεσο οριστικό και αμετάκλητο κλείσιμο της χωματερής Άνω Λιοσίων – Φυλής και όλων των εγκαταστάσεων μέσα και γύρω από αυτήν, με παράλληλη περιβαλλοντική αποκατάσταση της ευρύτερης περιοχής .

Με βάση αυτή τη λογική διαχείρισης των απορριμμάτων στην Αττική, θα ξεδιπλώσουμε τις πρωτοβουλίες μας μαζί με τα κινήματα και τις κινήσεις πόλης το επόμενο διάστημα.