Για τη ΜΠΕ του έργου «ΜΕΛΕΤΗ ΟΡΙΟΘΕΤΗΣΗΣ ΚΑΙ ΕΡΓΩΝ ΔΙΕΥΘΕΤΗΣΗΣ ΡΕΜΑΤΟΣ ΔΙΟΝΥΣΟΥ» (που συζητιέται στο ΠΕΣΥ της 22/9/2021)

Το ρέμα Διονύσου είναι μια όαση πρασίνου και καταφύγιο για ζώα και πουλιά. Συμβάλει στη διατήρηση του μικροκλίματος της περιοχής, μετριάζοντας – κυρίως – τις επιπτώσεις από τους θερινούς καύσωνες. Αυτή τη φυσική βλάστηση, σε μήκος 6 χλμ, θέλει να καταργήσει η Μελέτη που μας προτείνετε, και να την αντικαταστήσει με «συρματοκιβώτια»! Αυτές είναι οι «διευθετήσεις» που προτείνει η Περιφέρεια Αττικής σε όλα τα ρέματα: η βίαιη μετατροπή τους από φυσικά αντιπλημμυρικά έργα και μέρη φυσικής ομορφιάς σε τεχνητούς ανοιχτούς αγωγούς. Κι όλα αυτά για ένα ρέμα το οποίο ποτέ δεν έχει πλημμυρίσει και δεν έχει δημιουργήσει πρόβλημα στην περιοχή, ενώ το ίδιο το ρέμα έχει προβλήματα από προηγούμενες παρεμβάσεις που έχουν γίνει (τεχνικά) και πρέπει να διορθωθούν.

Λέμε όχι στην τσιμεντοποίηση και την καταστροφή της φυσικής κοίτης του ρέματος, στην κοπή δέντρων και την εξαφάνιση της βλάστησης και του φυσικού περιβάλλοντος, πολιτικές που επί χρόνια στηρίζουν όλες οι περιφερειακές αρχές και κυβερνήσεις με το (κατ’ όνομα) Υπ. Περιβάλλοντος.

Λέμε όχι στην παράδοση και των τελευταίων χώρων φυσικού πλούτου στα εργολαβικά συμφέροντα και την κατασκευή εκτρωμάτων που αποφέρουν «δουλειές» και κέρδη ενώ διασφαλίζουν όλες τις προηγούμενες αυθαιρεσίες και κακοτεχνίες μέσα στο φυσικό περιβάλλον.

 

Η Αττική ακόμη μετρά τις πληγές στο φυσικό της περιβάλλον από τις μεγάλες δασικές πυρκαγιές του Αυγούστου. Αν κάποιος περπατήσει στις περιοχές που πέρασε η φωτιά μπορεί να νιώσει ακόμη την απόκοσμη μυρωδιά των καμένων. Κι ενώ, λοιπόν, δεν έχουμε συνέλθει από αυτήν την ιστορικών διαστάσεων καταστροφή, στο Περιφερειακό Συμβούλιο έρχεται προς ψήφιση – με θετική μάλιστα εισήγηση από τη Διεύθυνση Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής της Περιφέρειας – η ΜΠΕ του έργου «ΜΕΛΕΤΗ ΟΡΙΟΘΕΤΗΣΗΣ ΚΑΙ ΕΡΓΩΝ ΔΙΕΥΘΕΤΗΣΗΣ ΡΕΜΑΤΟΣ ΔΙΟΝΥΣΟΥ».

Το έργο αυτό περιλαμβάνει τη διευθέτηση σε μήκος 6.115 μέτρων του ρέματος Διονύσου, το οποίο ξεκινά από το Δήμο Διονύσου, διέρχεται ανάμεσα στο Δήμο Διονύσου και Κηφισιάς και συγκεκριμένα ανάμεσα στις Δημοτικές Ενότητες Δροσιάς και Εκάλης (και όχι ανάμεσα στους οικισμούς Διονύσου και Εκάλης, όπως λανθασμένα γράφει η ΜΠΕ – ενίοτε και οι μικρές λεπτομέρειες κρίνουν και την ποιότητα των μελετών) και καταλήγει στον Κηφισό ποταμό.

Γιατί η εισήγησή μας ξεκινά με τις πυρκαγιές; Πώς συνδέεται το θέμα αυτό με το υπό συζήτηση έργο; Διότι, η βασική επίπτωση στο φυσικό περιβάλλον από τη διευθέτηση του ρέματος περιγράφεται ως ακολούθως στην ΜΠΕ και την εισήγηση επί αυτής:

«Οι επιπτώσεις στο φυσικό περιβάλλον αφορούν το στάδιο της κατασκευής όπου οι επεμβάσεις διαμόρφωσης της κοίτης συνεπάγονται την αφαίρεση της φυσικής βλάστησης που έχει αναπτυχθεί εντός αυτής, ενώ οι δραστηριότητες θα απομακρύνουν παροδικά, στοιχεία της πανίδας και ορνιθοπανίδας του ρέματος (καταστροφή φωλιών στα δέντρα που θα κοπούν, θόρυβος). Οι επιπτώσεις αυτές είναι μερικώς αντιστρεπτές αφού στη περιοχή της αποκατεστημένης κοίτης και εκτός της λειτουργικής διατομής θα προβλεφθούν φυτεύσεις.»

Το ρέμα Διονύσου είναι, πραγματικά, μια νησίδα βιοποικιλότητας μέσα στον αστικό ιστό. Πολλών ειδών δέντρα και φυτά κατακλύζουν τις όχθες και την κοίτη του (πεύκα, πλατάνια, πικροδάφνες, κουτσουπιές, σχίνοι). Πουλιά ενδημικά και αποδημητικά φωλιάζουν στην περιοχή. Κι ενώ εντός των ορίων του Δήμου Διονύσου η πύρινη λαίλαπα κατέκαψε δάση αλλά και είδη πανίδας και ορνιθοπανίδας, στα αλήθεια συζητάμε με ευκολία την έγκριση αφαίρεσης της βλάστησης σε μήκος 6 χιλιομέτρων;

Επιπλέον, οι φυτεύσεις που προβλέπονται ως αντιστάθμισμα (και έχουν ζητηθεί από το Δήμο Διονύσου, ο οποίος με μόλις μία ψήφο διαφορά ενέκρινε το έργο, αλλά και από το Δήμο Κηφισιάς), εκτός της λειτουργικής διατομής, μήπως μπορούν να μας πουν οι συντάξαντες την ΜΠΕ και η αρμόδια Διεύθυνση της Περιφέρειας πού ακριβώς θα γίνουν; Διότι στο Δήμο Διονύσου και, ειδικότερα, στη Δ.Ε. Δροσιάς στην οποία βρίσκεται το μεγαλύτερο μέρος του ρέματος, ΔΕΝ υπάρχουν δημόσιοι χώροι που να προσφέρονται για επιπλέον φυτεύσεις. Αλλά και στη Δ.Ε. Εκάλης, από την πλευρά του Δήμου Κηφισιάς, σε περιοχή αμιγούς κατοικίας με σχεδόν το σύνολο της έκτασης να είναι ιδιωτικά ακίνητα, υπάρχουν ελάχιστοι χώροι για φύτευση.

Όσον αφορά στο έργο καθαυτό, στη ΜΠΕ και την εισήγηση διαβάζουμε τα εξής:

“Το σύνολο του ρέματος Διονύσου θα πρέπει να διευθετηθεί. Θα πρέπει να ορισθεί η οριζοντιογραφική και μηκοτομική του χάραξη ώστε να περιοριστούν τα εκτός κοίτης πλημμυρικά φαινόμενα με την εφαρμογή της παροχής σχεδιασμού. Με το έργο της Διευθέτησης του ρέματος, θα προστατευθούν οι απαντώμενες κατοικίες εντός ή εκτός Οικοδομικών Τετραγώνων που είναι νόμιμα κατασκευασμένες στην διαδρομή του ρέματος. Με το έργο της Διευθέτησης του ρέματος, θα προστατευθούν οι Οδοί που διέρχονται ή βρίσκονται πλησίον του ρέματος και οι οποίες περιλαμβάνονται στα εγκεκριμένα Ρυμοτομικά Σχέδια των Οικισμών από τους οποίους διέρχεται το ρέμα.

Εύλογοι και ευγενείς φαίνονται οι στόχοι του έργου –πάντα έτσι ευγενείς φαίνονται οι στόχοι των Μελετών άλλωστε… Πλην όμως, θα θέλαμε κάποιες απαντήσεις σε βασικά ερωτήματα από τους μελετητές και τους λοιπούς αρμόδιους φορείς:

·         Πότε υπήρξαν πλημμυρικά φαινόμενα στο ρέμα Διονύσου;

·         Ποια ήταν η ένταση των πλημμυρικών αυτών φαινομένων;

·         Κινδύνεψαν κατοικίες και οδοί από αυτά τα πλημμυρικά φαινόμενα;

Από όσο είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε, τόσο από μία επισκόπηση του ιστορικού καταστροφών στην Αττική (http://www.politikiprostasia-naaa.gr/ΙστορικόΣυμβάντων.aspx) για την τελευταία τουλάχιστον δεκαετία, όσο και από συνομιλίες με κατοίκους της περιοχής, το ρέμα Διονύσου δεν έχει δώσει επικίνδυνα πλημμυρικά φαινόμενα σε περιπτώσεις ραγδαίας βροχόπτωσης. Άλλωστε, αρκεί μια απλή αυτοψία στην περιοχή για να διαπιστώσει κανείς ότι η πλειονότητα των κατοικιών βρίσκεται σε στάθμες σημαντικά υψηλότερες της κοίτης του ρέματος και, συνεπώς, είναι ιδιαίτερα δύσκολο να κινδυνεύσουν σε περίπτωση πλημμύρας.

Επιπλέον προκαλεί εντύπωση το εξής:

«Μετά από λεπτομερή έλεγχο της παροχετευτικότητας της υφιστάμενης περιορισμένης κοίτης και των ανωτέρω τεχνικών έργων καταδείχθηκε ότι αυτή δεν επαρκεί για τη πλημμυρική αλλά ενδεχομένως και για τη μέση ετήσια απορροή του ρέματος. Η έντονη φυτοκάλυψη που έχει αναπτυχθεί εντός της κοίτης περιορίζει ακόμη περισσότερο τη διατομή. Η υφιστάμενη κατάσταση καθιστά αναγκαία την οριοθέτηση και διευθέτηση του ρέματος»

Η φύση ως εχθρός! Και, έτσι, φτάνουμε στο σημείο η Μελέτη να προτείνει να αφανίσουμε τη φυτοκάλυψη, ώστε να τοποθετήσουμε – βάσει της σχετικής εκτίμησης της ΜΠΕ – συρματοκιβώτια σε έκταση περίπου 54 στρεμμάτων (!), η οποία αντιστοιχεί στο 44% των πρανών του ρέματος. Η Μελέτη παρουσιάζει μια μονομερή προσέγγιση του πλημμυρικού κινδύνου με βάση τη διατομή (άρα και την παροχευτευτικότητα) και φαίνεται να παραβλέπεται ο ρόλος της πυκνής βλάστης στη συγκράτηση τόσο μεγάλων ποσοτήτων νερού όσο και των ίδιων των πρανών.

Αυτό που πρέπει να γίνει για την αποφυγή του όποιου κινδύνου είναι ο εκσυγχρονισμός των «τεχνικών», ώστε αυτά να μπορούν να ανταποκριθούν στις υπολογιζόμενες παροχές αιχμής, όπως προκύπτουν και από τα πλημμυρογραφήματα, στα οποία βασίζεται η ΜΠΕ αλλά και το έργο, συνολικά. Πράγματι, κατά την επίσκεψή μας στην περιοχή, διαπιστώσαμε ότι τα «τεχνικά», σε μεγάλο βαθμό, είναι και σε κακή κατάσταση, πέραν των όποιων αμφιβολιών τίθενται στην ΜΠΕ όσον αφορά στην παροχευτευτικότητά τους. Όμως, αυτή η εναλλακτική, δηλαδή η επισκευή/ ανακατασκευή/ προσθήκη τεχνικών δεν έχει μελετηθεί ως εναλλακτική στην παρούσα Μελέτη. Έχει εύκολα προσπεραστεί για να δώσει τη θέση της σε ένα έργο που – εκ φύσεως αφού αφορά διευθέτηση σε πάνω από 6 χιλιόμετρα ρέματος – είναι ιδιαίτερα μεγάλης κλίμακας, έχει μεγάλο κόστος και θα αλλοιώσει τη φυσιογνωμία της περιοχής.

Το ρέμα Διονύσου είναι στοιχείο της ταυτότητας της περιοχής ανάμεσα στη Δροσιά και την Εκάλη. Είναι μια όαση πρασίνου και καταφύγιο για ζώα και πουλιά. Συμβάλει στη διατήρηση του μικροκλίματος της περιοχής, μετριάζοντας – κυρίως – τις επιπτώσεις από τους θερινούς καύσωνες. Δυστυχώς, το ρέμα έχει ήδη πληγωθεί: πυλώνες υψηλής τάσης έχουν εγκατασταθεί σε μέρος της διαδρομής του. Αντί να συνεχίσουμε, λοιπόν, να πληγώνουμε ένα κομμάτι φυσικού περιβάλλοντος εντός του αστικού ιστού με την ισοπέδωσή του μέσω της περίφημης διευθέτησης, ας φροντίσουμε για την προστασία του και την κατασκευή των απολύτως απαραίτητων έργων. Δυστυχώς, φαίνεται ότι αυτού του είδους τα έργα έχουν γίνει κάποιου είδους «τάση» στην περιοχή του Δήμου Διονύσου. Αντίστοιχο έργο έχει προβλεφθεί για το ρέμα Βρυσάκι στον Άγιο Στέφανο, συναντώντας σημαντικές αντιδράσεις από τοπικούς φορείς, οι οποίοι κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου, αφού εκεί τα συρματοκιβώτια και οι δήθεν εξυγιάνσεις απειλούν 52 πλατάνια. Είναι όμως «τάση» και στην Περιφέρεια Αττικής, αφού ψηφίζεται από τους εκπροσώπους των εργολαβικών συμφερόντων, όπως έγινε πρόσφατα και με το αντίστοιχο καταστροφικό για την φύση έργο στο Ρέμα της Χελιδονούς. http://anticapitalist-attiki.blogspot.com/2021/03/blog-post_12.html

Για όλους τους παραπάνω λόγους, επειδή στην Αττική –ειδικά και μετά από όσα έχουν συμβεί- δεν περισσεύει ούτε ένα δέντρο κι επειδή θέλουμε στην Αττική να έχουμε ζωή, και τη ζωή δεν την φέρνουν οι μπουλντόζες και τα τσιμέντα, αλλά η φύση –όση μας έχει απομείνει,

Η Αντικαπιταλιστική Ανατροπή στην Αττική καταψηφίζει την ΜΠΕ για το έργο «ΜΕΛΕΤΗ ΟΡΙΟΘΕΤΗΣΗΣ ΚΑΙ ΕΡΓΩΝ ΔΙΕΥΘΕΤΗΣΗΣ ΡΕΜΑΤΟΣ ΔΙΟΝΥΣΟΥ»

Και καλεί τους κατοίκους και τους τοπικούς φορείς να υπερασπιστούν το ρέμα ωε φυσικό περιβάλλον και φυσικό αντιπλημμυρικό έργο.