Συνέντευξη της Δέσποινας Τοσονίδου, υποψήφιας στο νότιο τομέα
Συνέντευξη του επικεφαλής της Αντικαπιταλιστικής Ανατροπής στην Αττική, Κώστα Τουλγαρίδη
Συνέντευξη στον Δ. Σταμούλη, δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα ΠΡΙΝ, 9/9/2023
Η πραγματικότητα είναι ότι αναβαθμίζεται ο ρόλος των περιφερειών και των δήμων στην προώθηση των καπιταλιστικών αναδιαρθρώσεων και την επιτάχυνση των ιδιωτικοποιήσεων, της ελαστικοποίησης των εργασιακών σχέσεων και της εξασφάλισης της ασυδοσίας του κεφαλαίου σε κάθε είδους δραστηριότητες για τη μεγιστοποίηση των κερδών τους αδιαφορώντας για τις ανάγκες των πολιτών και το περιβάλλον. Όλο το θεσμικό πλαίσιο από τον Καλλικράτη (ΠΑΣΟΚ) και τον Κλεισθένη (ΣΥΡΙΖΑ), μέχρι το νόμο Βορίδη, προωθεί τον αυστηρό έλεγχο στην πολιτική του τοπικού κράτους για μια πολιτική σε απόλυτη προσαρμογή στα όρια της κεντρικής κατεύθυνσης. Η υποχρηματοδότηση που επιβάλει τις ιδιωτικοποιήσεις και την επιβολή φόρων στους πολίτες αλλά και η χρηματοδότηση της ΕΕ με τα ΕΣΠΑ, με δεσμευτικές επιλέξιμες δαπάνες, ολοκληρώνουν το ελεγχόμενο πλαίσιο δράσης του τοπικού κράτους και δεν αφήνουν περιθώρια για φιλολαϊκή διαχείριση. Γι΄ αυτό δε φτάνει η απλή διαμαρτυρία και καταγγελία της πολιτικής αυτής αλλά είναι αναγκαία η προσπάθεια συγκρότησης ανατρεπτικού κινήματος σε σύγκρουση με όλο το πλαίσιο και την πολιτική κυβέρνησης, ΕΕ, κεφαλαίου.
▶ Ποια είναι τα σημαντικότερα «μέτωπα» στα οποία συμπυκνώνεται η άποψή σας ότι η Αττική έχει μετατραπεί σε «πεδίο βολής» των μεγάλων συμφερόντων;
Στην Αττική υπάρχουν όλες οι δραστηριότητες του κεφαλαίου και στις περισσότερες εμπλέκεται η περιφέρεια είτε με τις Μελέτες Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων είτε και με τη χρηματοδότηση των έργων. Η «Αθηναϊκή Ριβιέρα» και ευρύτερα το παραλιακό μέτωπο, το φαληρικό δέλτα στο ίδρυμα Νιάρχος, το Master Plan της COSCO αλλά και οι ρυπογόνες βιομηχανίες από τη Δραπετσώνα μέχρι τη Δυτική Αττική, η χρυσοφόρα για το κεφάλαιο διαχείριση απορριμμάτων, οι αστικές αναπλάσεις, το Καζίνο στο Μαρούσι και τα πρότζεκτ που απειλούν κάθε εναπομείναντα ελεύθερο χώρο, η τσιμεντοποίηση των ρεμάτων – «χαρά» για τις κατασκευαστικές - είναι μερικά από τα ανοιχτά μέτωπα. Ακόμα και τα πάρκα και οι αθλητικοί χώροι μπαίνουν στο στόχαστρο της ιδιωτικής εκμετάλλευσης, ενώ η αλλαγή χρήσεων γης απειλεί ακόμα και τους ορεινούς όγκους της Αττικής. Η γενική επιδίωξή τους είναι να εισβάλει η ιδιωτική εκμετάλλευση, που προβάλλεται ως «αξιοποίηση και ανάπτυξη» σε κάθε δραστηριότητα από όπου μπορεί να αποκομίσουν κέρδος αδιαφορώντας για τους πολίτες και τη φύση.
▶ Εκτιμάτε ως φαραωνικές τις αναπλάσεις που προωθούνται και μιλάτε για επέλαση του τουριστικού κεφαλαίου σε όλη την Αττική. Γιατί αντιτίθεστε σε αυτές τις αλλαγές; Δεν θα φέρουν καλύτερες ημέρες και για τον λαό;
Οι αναπλάσεις, οι μαρίνες, τα επενδυτικά πρότζεκτ, το παραλιακό μέτωπο έχουν αποκλειστικό στόχο το μέγιστο κέρδος. Πρόκειται για έργα τουριστικής ανάπτυξης που απευθύνονται στον «ακριβό» τουρισμό και επιδιώκουν αύξηση των συντελεστών δόμησης για περισσότερα τετραγωνικά μέτρα, υψηλότερα κτίρια που αδιαφορούν για τις πόλεις πίσω από τις παραλίες και δημιουργούν «φράγματα» τόσο οπτικά – αισθητικά όσο και στην κυκλοφορία του αέρα (μαρίνα Αλίμου, Ελληνικό κλπ), ενώ θα αποκόψουν μεγάλα τμήματα παραλίας από την ελεύθερη πρόσβαση σε όλους. Οι αξίες ανεβαίνουν εκθετικά στις τουριστικές περιοχές, και μαζί με τα Aibnb, καθιστούν απροσπέλαστες τόσο τις τιμές των κατοικιών όσο και τις παραλίες, για τις λαϊκές οικογένειες. Οι περίφημες θέσεις εργασίας αποδεικνύονται θέσεις σε… γαλέρα, με απαράδεκτους όρους εργασίας. Τελικά οι όροι ζωής χειροτερεύουν για όλους προς δόξα του μέγιστου κέρδους και οι περιοχές γίνονται ξένες για τους πολίτες.
▶ Απευθυνθήκατε σε άλλες δυνάμεις για την εκλογική παρέμβαση; Eπιδιώκετε ευρύτερες συγκλίσεις; Υπάρχει και ο αντιδημοκρατικός κόφτης του 3%...
Η ΑΑΑ με πολλές μαζικές διαδικασίες τόσο στις συνελεύσεις της κίνησης όσο και με δημόσια συζήτηση που προκάλεσε αλλά και διμερείς συζητήσεις απευθύνθηκε σε όλες τις αντικαπιταλιστικές, ριζοσπαστικές και αντιδιαχειριστικές δυνάμεις αλλά και σε ένα μεγάλο εύρος αγωνιστών πρωτοπόρων στα κινήματα και στα αγωνιστικά μέτωπο στην Αττική. Επιδιώξαμε τη μέγιστη δυνατή διεύρυνση αλλά με συνείδηση ότι η απαίτηση των καιρών δεν είναι μόνο η ενότητα αλλά η διεύρυνση και η ενότητα με σαφή αντικαπιταλιστικό και ανατρεπτικό προσανατολισμό, που θα συγκροτεί ένα αγωνιστικό ρεύμα στην κατεύθυνση της σύγκρουσης τόσο με το αστικό σχέδιο για αναβαθμισμένο ρόλο περιφέρειας και δήμων σε ενιαίο μπλοκ εξουσίας με κυβέρνηση - ΕΕ, όσο και στην επέλαση του κεφαλαίου σε όλες τις πτυχές της ζωής μας. Αυτό δεν το κάναμε μόνο για να αντιμετωπίσουμε τον κόφτη του 3% αλλά και γιατί είναι ανάγκη, για την αποτελεσματικότητα μιας αντικαπιταλιστικής Αριστεράς, η συγκρότηση αυτού του αγωνιστικού και πολιτικού ρεύματος.
«Το μήνυμα είναι σαφές: Όποιος τολμά να έχει διαφορετική άποψη από την κυβέρνηση θα πατάσσεται με όποιον τρόπο είναι κάθε φορά εφικτός», τονίζει η Δέσποινα Κουτσούμπα, πρόεδρος του Συλλόγου Ελλήνων Αρχαιολόγων, που έχει στοχοποιηθεί με πρωτοφανή τρόπο από την πολιτική ηγεσία του υπουργείου Πολιτισμού. Υπογραμμίζει δε ότι το κύμα συμπαράστασης στον αγώνα του ΣΕΑ από σωματεία, φορείς και απλούς πολίτες είναι τεράστιο και συγκινητικό.
Συνέντευξη της Δέσποινας Κουτσούμπα, προέδρου του Συλλόγου Ελλήνων Αρχαιολόγων στον Δημήτρη Σταμούλη.
Ποια είναι η βαθύτερη επιδίωξη της Λ. Μενδώνη και της κυβέρνησης με την απόπειρα έξωσης του ΣΕΑ από την ιστορική έδρα του;
Πρόκειται για απόπειρα λογοκρισίας και πλήγματος στη συνδικαλιστική ελευθερία. Δεν είναι ούτε η πρώτη ούτε και η τελευταία φορά που γίνεται κάτι τέτοιο με αυτή την κυβέρνηση. Έχουν προηγηθεί διώξεις για συνδικαλιστική δράση στο Δημόσιο και αλλού, με πιο πρόσφατη την πειθαρχική δίωξη έξι εκπαιδευτικών στον Πειραιά. Όμως αυτή τη φορά η επίθεση είναι εντελώς απροκάλυπτη, καθώς ξεδιπλώνεται από την ίδια την πολιτική ηγεσία του υπουργείου Πολιτισμού. Η σχετική Υπουργική Απόφαση με την υπογραφή της Μενδώνη δεν είναι απλώς απαράδεκτη ως πράξη της διοίκησης, αλλά επιπλέον είναι απροκάλυπτη: δεν κρύβει καν την πρόθεσή της. Στην απόφαση αναφέρεται ρητά ότι ο λόγος που μας παίρνουν το κτίριο είναι ότι η εκδήλωση για το έγκλημα στην Πύλο δεν είχε την έγκριση της Υπουργού και είχε πολιτικό περιεχόμενο μη αρεστό στην κυβέρνηση. Το μήνυμα είναι σαφές: Όποιος τολμά να έχει διαφορετική άποψη από την κυβέρνηση θα πατάσσεται με όποιον τρόπο είναι κάθε φορά εφικτός.
Δεν αφορά μόνο τα σωματεία, αφορά και κάθε επιστημονικό κλάδο, του οποίου τα πορίσματα δεν αρέσουν στην κυβέρνηση: η επίθεση είναι άλλοτε με λοιδορία ή αμφισβήτηση, άλλοτε με κόψιμο χρηματοδοτήσεων, με πειθαρχική δίωξη ή καθαίρεση, τώρα και με έξωση. Από την ιατρική μέσα στην πανδημία μέχρι τα πορίσματα του meteo για τις φωτιές, οι επιστήμονες που επιμένουν στην επιστημονική αλήθεια βρίσκονται στο στόχαστρο της κυβέρνησης και του συκοφαντικού της μηχανισμού. Τα οικονομικά συμφέροντα διαφόρων ειδών βρίσκονται πάνω από την προστασία των αρχαιοτήτων στον αξιακό κώδικα της υπουργού και της κυβέρνησης
Η επίθεση αυτή συνδυάζεται και με πιθανή εμπορευματοποίηση του κτιρίου;
Προφανώς! Υπάρχουν ήδη οι εξαγγελίες για την επόμενη ανάπλαση της Αθήνας από Καπνικαρέα έως πλατεία Αγίων Ασωμάτων, δίπλα ακριβώς από το κτίριο της Ερμού 134. Θα μπορούσε η Υπουργική Απόφαση να γράφει, λχ, ότι το κτίριο χρειάζεται για τη στέγαση κάποιας υπηρεσίας του ΥΠΠΟ, ώστε να δικαιολογείται «λόγος δημοσίου συμφέροντος». Δεν κάνει καν αυτό. Η ΥΑ δεν αναφέρει ότι το υπουργείο χρειάζεται το ακίνητο για κάποιον άλλον λόγο, αλλά ότι «το μνημείο πρέπει να προστατευτεί»! Από τι; Από μια εκδήλωση που έγινε στην αυλή του για τους 600 πνιγμένους μετανάστ(ρι)ες και μικρά παιδιά στην Πύλο, από ένα έγκλημα δηλαδή το οποίο διερευνάται από διεθνείς οργανισμούς, πλέον, λόγω της στάσης των ελληνικών αρχών; Αυτό το πολιτικό περιεχόμενο και η στάση απέναντι στους πρόσφυγες είναι που θεωρεί το ΥΠΠΟ ότι «προσβάλλει» τα μνημεία.\
Υπάρχει αλληλεγγύη από σωματεία και φορείς στον αγώνα σας;
Από την πρώτη στιγμή που δημοσιοποιήσαμε την απόφαση του ΥΠΠΟ, το κύμα συμπαράστασης από πολίτες, σωματεία, φορείς, αλλά και καλλιτέχνες, πανεπιστημιακούς, ανθρώπους των γραμμάτων, εθελοντικές ομάδες, και όλους όσοι είχαν διοργανώσει δράσεις στο κτίριο του ΣΕΑ, ήταν τόσο μεγάλο και συγκινητικό που ούτε εμείς δεν το περιμέναμε. Αυτό δείχνει ότι όλο το προηγούμενο διάστημα κάτι κάναμε καλά. Αυτό που επιλέξαμε να κάνουμε είναι ένα δημόσιο κτίριο να το χρησιμοποιούμε για δημόσιους σκοπούς. Σε μια περιοχή τόσο εμπορευματοποιημένη, είναι σημαντικό να υπάρχει ένας χώρος στον οποίο να μπορούν να διοργανώνονται βιβλιοπαρουσιάσεις, εικαστικά δρώμενα, χορευτικές παραστάσεις, φεστιβάλ, φιλανθρωπικά μπαζάρ, να είναι ανοικτός και δωρεάν ο χώρος, προφανώς με σεβασμό στη χρήση του νεότερου μνημείου. Αυτό αναζωογόνησε και την περιοχή η οποία λόγω απουσίας χρήσεων ήταν προηγουμένως «νεκρή».
Τελικά η διάθεσή μας να προσφέρουμε το κτίριο για πολιτιστικές και άλλες εκδηλώσεις άρχισε να διαφαίνεται ότι κάλυπτε πραγματικές ανάγκες σε μια εποχή όπου τα άλλα δημόσια κτίρια δυστυχώς είναι κλειστά για τέτοιες χρήσεις. Με το κλείσιμο ή την εμπορευματοποίηση πολλών άλλων δημόσιων χώρων στην Αθήνα δεν υπάρχουν πλέον τέτοιοι ευχάριστοι χώροι, όπου ένας μικρός εκδοτικός οίκος να παρουσιάσει ένα βιβλίο. Επίσης δεν υπάρχουν πολλοί κήποι διαθέσιμοι όπου κάποιος να μπορεί να δει μια ταινία ή ένα ντοκιμαντέρ δωρεάν. Έχουμε φιλοξενήσει και φεστιβάλ που επιχορηγούνται από το ίδιο το υπουργείο Πολιτισμού, αλλά το ποσό της επιχορήγησης δεν επαρκούσε για να διοργανωθούν σε επαγγελματικό χώρο. Αρκεί να δείτε τον τιμοκατάλογο της Τεχνόπολης και θα καταλάβετε!
Αντί να επιτίθεται η κα Μενδώνη στον ΣΕΑ επειδή διοργανώνει τέτοιες εκδηλώσεις, θα έπρεπε το ΥΠΠΟ να διαγνώσει αυτή την ανάγκη και να υποχρεώσει και άλλα δημόσια κτίρια που έχουν δοθεί σε άλλα ιδρύματα (όπως το Ίδρυμα Σαμαρά, Καραμανλή, Παπανδρέου) να ανοίγουν τις πόρτες τους για συγκεκριμένες ημέρες το χρόνο ώστε να πραγματοποιούνται μέσα πολιτιστικές εκδηλώσεις δωρεάν και ανοιχτές σε όλους.
Να θυμίσω δε και την υπόθεση του Ακροπόλ και των χρημάτων που έχουν δαπανηθεί από τον ελληνικό λαό, και το οποίο παραμένει ερμητικά κλειστό. Ένα έτοιμο κτίριο δεν δίνεται στους καλλιτέχνες, επειδή προφανώς το ΥΠΠΟ έχει σκοπό να το ανοίξει μαζί με την υπόγεια επέκταση του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου στο μακρινό μέλλον. Κι αυτό είναι από μόνο του ένα μικρό σκάνδαλο.
Τι σχέση έχουν όλα αυτά με την Αρχαιολογία και με ένα σωματείο αρχαιολόγων, διατείνονται κάποιοι…
Η αρχαιολογία είναι μια επιστήμη που ερευνά τις ανθρώπινες κοινωνίες. Όταν ερευνάς τις κοινωνίες του παρελθόντος, το κάνεις για το σήμερα και για το μέλλον . Δεν υπάρχει οτιδήποτε στην ανθρώπινη συμπεριφορά που να μας είναι ξένο. Πόσο μάλλον δεν υπάρχει τίποτα στον ίδιο τον πολιτισμό που να μας είναι ξένο. Δεν είναι μόνο ο ΣΕΑ, αλλά και οι Εφορείες Αρχαιοτήτων και τα Μουσεία μας, με τη δουλειά των μελών του Συλλόγου, που προσπαθούν να είναι ανοικτά σε κάθε μορφή τέχνης, να συνδέουν τη σύγχρονη καλλιτεχνική δημιουργία με τους αρχαιολογικούς χώρους, τη λαϊκή παράδοση και τη σύγχρονη ζωή με τα εκθέματα των μουσείων. Γι αυτή μας την επιδίωξη, η πολιτική ηγεσία του ΥΠΠΟ θα έπρεπε να λέει «μπράβο». Η αρχαιολογία δεν είναι μια νεκρή επιστήμη, είναι μια επιστήμη που ασχολείται με τη ζωή!
Υπάρχουν εν τέλει «απαγορευμένα» ζητήματα με τα οποία δεν πρέπει να καταπιάνονται οι αρχαιολόγοι, οι επιστήμονες ή τα σωματεία;
Προφανώς δεν υπάρχουν απαγορευμένα ζητήματα με τα οποία δεν επιτρέπεται να ασχολείται ο Σύλλογος των αρχαιολόγων ή όποιο άλλο σωματείο, εάν ζούμε σε μια δημοκρατία. Η Υπουργική Απόφαση του ΥΠΠΟ στην πραγματικότητα αυτό μας υποδεικνύει, ότι ζούμε σε μια κατ΄ επίφαση δημοκρατία.
Μετά τα χτυπήματα, μεταφορικά ή κυριολεκτικά, κατά συναδέλφων σας, από διάφορα επιχειρηματικά συμφέροντα (π.χ. Μύκονος), δέχεστε επίθεση και ως Σύλλογος. Τι είδους αρχαιολόγους επιθυμεί η κυβέρνηση;
Πώς μπορεί να μην υπάρχει εξωτερική επίθεση από οικονομικά και επιχειρηματικά συμφέροντα, όταν η πολιτική ηγεσία από μόνη της «κλείνει το μάτι» ότι στέκεται στο πλάι αυτών των συμφερόντων και όχι στο πλάι των υπαλλήλων του πολιτισμού; Αυτό γίνεται διαχρονικά, αλλά ειδικά η συγκεκριμένη υπουργός Πολιτισμού ακόμα και στον δημόσιο λόγο της, δεν μιλά για τον πολιτισμό, αλλά για την οικονομία. Πολλές φορές έχουμε βρεθεί αντιμέτωποι (π.χ. μετρό Θεσσαλονίκης, τσιμέντωμα Ακρόπολης, συλλογή Στερν, Μύκονος) με το γεγονός ότι κάθε είδους οικονομικά συμφέροντα βρίσκονται πάνω από την προστασία των αρχαιοτήτων στον αξιακό κώδικα της πολιτικής ηγεσίας. Κι αυτό όχι μόνο δεν το κρύβει, αλλά το υπερηφανεύεται κιόλας όλη η ΝΔ και η κυβέρνηση.
Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Πριν (2.9.2023)
Το νομοσχέδιο του Υπουργείου Οικονομικών για τις παραλίες φέρνει με τον πιο θλιβερό τρόπο στην επιφάνεια κάτι που πολλές φορές δείχνουμε να ξεχνάμε: μετά την καταστροφή της ζωής των ανθρώπων, στη νέα φάση της μνημονιακής εποχής επόμενο βήμα θα είναι η άνευ προηγουμένου λεηλασία, καταστροφή και ιδιωτικοποίηση του φυσικού πλούτου της χώρας. Φυσικά πρόκειται για μια διαδικασία που δεν είναι καινούργια, ούτε στενά «μνημονιακή», αλλά βαθύτερα στρατηγική για τον ελληνικό καπιταλισμό και συνδέεται σε μεγάλο βαθμό με το αναπτυξιακό του όραμα.
Γι’ αυτό και οι κυβερνήσεις της τελευταίας δεκαετίας έχουν προσπαθήσει συστηματικά να ελαστικοποιήσουν ή να άρουν την –ελλιπή μεν, αλλά όχι αμελητέα- νομική προστασία του φυσικού πλούτου της χώρας. Η κατεύθυνση είναι λίγο πολύ κοινή: διευκόλυνση των μεγάλων -τουριστικών κυρίως- επενδύσεων με διαδικασίες εξπρές, θεσμοθέτηση της δυνατότητας δόμησης ακόμα και σε προστατευόμενες περιοχές και σε τελική ανάλυση αξιοποίηση και κέρδος από κάθε σπιθαμή της ελλαδικής γης. Έτσι, μπορεί στην αποτυχημένη απόπειρα αναθεώρησης του Συντάγματος το 2007 το άρθρο 16 να μονοπώλησε το ενδιαφέρον της κοινής γνώμης, όμως δεν έλλειπε και η προσπάθεια αναθεώρησης του άρθρου 24 (προστασία περιβάλλοντος). Ενώ, λίγο πιο μετά, με το χωροταξικό σχέδιο για τον τουρισμού του 2009 ο Σουφλιάς άνοιγε το δρόμο για το δόγμα «βίλες και ξενοδοχεία παντού».
Αν και δεν έχει περάσει αρκετός καιρός, οι συνθήκες έχουν αλλάξει πολύ από τότε και οι κυβερνήσεις εκτιμούν ότι είναι πιο πρόσφορες για το ξεδίπλωμα μιας τέτοιας πολιτικής: η μαζική φτώχεια θεωρείται ότι θα αποσπάσει το ενδιαφέρον του κόσμου από τα ζητήματα περιβάλλοντος, ενώ η παρατεταμένη ύφεση και η τρομακτική ανεργία θα κάνουν την κοινή γνώμη να δεχτεί πολύ πιο εύκολα την καταστροφή της φύσης στο όνομα της ανάπτυξης που υποτίθεται ότι θα δημιουργήσει θέσεις εργασίας. Την ίδια στιγμή η λογική του «τι να κάνουμε, πρέπει να πουλήσουμε και κάτι για να ξεχρεώσουμε», θα μπορέσει να επιβληθεί και ιδεολογικά σε έναν κόσμο εξουθενωμένο από τα αλλεπάλληλα μέτρα, και χωρίς εναλλακτική διέξοδο.
Γι’ αυτό και το τελευταίο διάστημα και εντός της μνημονιακής χούντας εκτυλίσσεται μία συνολική στρατηγική λεηλασίας της φύσης και εκποίησης της δημόσιας περιουσίας, που εξυπηρετείται από μια σειρά αλληλοσυμπληρούμενες νομοθετικές παρεμβάσεις. Ας αναφερθούν κάποιες που θα παίξουν κεντρικό ρόλο το επόμενο διάστημα, χωρίς να είναι και οι μόνες:
1) Το 2011 στα πλαίσια της υλοποίησης του Μεσοπρόθεσμου Σχεδίου Δημοσιονομικής Στρατηγικής, ιδρύεται το ΤΑΙΠΕΔ (Ταμείο Αξιοποίησης Ιδιωτικής Περιουσίας Δημοσίου). Το ΤΑΙΠΕΔ θα κάνει αυτό που λέει το όνομα του: θα πουλήσει ο,τιδήποτε χαρακτηριστεί ιδωτική περιουσία του δημοσίου. Φυσικά καθόλου τυχαίο δεν είναι ότι στο πρόσφατο νομοσχέδιο για τις παραλίες μεταξύ άλλων ορίζεται ότι «ο παλαιός αιγιαλός και η παλαιά όχθη ανήκουν στην ιδιωτική περιουσία του Δημοσίου»…
2) Ένα από τα μεγαλύτερα φιλέτα προς πώληση είναι οι ακτές της Αττικής. Στην τεράστια ακτογραμμή από το Φάληρο μέχρι το Σούνιο, businessmen από όλο τον κόσμο εποφθαλμιούν δεκάδες ακίνητα του δημοσίου. Για διευκόλυνση τους έχει συσταθεί η εταιρία Αττικό Παράκτιο Μέτωπο, η οποία θα αναλάβει την εκποίηση δεκάδων ακινήτων στην παραλιακή ζώνη, στο όνομα της ανάπλασης του παραλιακού μετώπου και της δημιουργίας της ελληνικής «Ριβιέρας». Και εδώ δε χρειάζονται πολλά λόγια για τα συμφέροντα που έρχεται να εξυπηρετήσει το νομοσχέδιο για τις παραλίες…
3) Κεντρικός πυλώνας στην όλη στρατηγική είναι το νέο ειδικό χωροταξικό σχέδιο για τον τουρισμό που πέρασε το Δεκέμβρη. Αποτελεί κέντρο στην υλοποίηση του αναπτυξιακού τουριστικού οράματος: πλέον οι μεγάλες τουριστικές επενδύσεις επιτρέπονται –με διαφορετικό τρόπο και συντελεστές δόμησης ανά περιοχή- σχεδόν σε κάθε σπιθαμή της ελληνικής γης, ακόμα και σε προστατευόμενες περιοχές με ελάχιστες εξαιρέσεις! Παράλληλα δίνεται η δυνατότητα έργων υποδομής (δρόμοι κλπ), τα οποία φυσικά θα μπορούν να αξιοποιηθούν και για άλλες επενδύσεις στο μέλλον.
4) Το χωροταξικό για τον τουρισμό συμπληρώνεται από το νομοσχέδιο για τα δάση, που εμφανίστηκε τον Οκτώβρη και έχει τον παραπλανητικό τίτλο: «Δασικά οικοσυστήματα: Ορισμοί, μέτρα προστασίας, ανάπτυξης και διαχείρισης», και από το πρόσφατο και πολυσυζητημένο νομοσχέδιο για τις παραλίες με τον τίτλο: «Οριοθέτηση, διαχείριση και προστασία αιγιαλού και παραλίας», για το οποίο έχει γίνει και ο μεγαλύτερος θόρυβος. Και στα δύο νομοσχέδια η λέξη «προστασία» χρησιμοποιείται φυσικά κατ’ ευφημισμό, ενώ δεν είναι τυχαίο ότι αλλάζουν και οι ορισμοί…
5) Φυσικά, όλα αυτές οι ρυθμίσεις ικανοποιούν και τις αιτιάσεις του ΟΟΣΑ για «στρεβλώσεις», «γραφειοκρατία» και γενικά υπερβολικές καθυστερήσεις στην ελληνική αγορά και έρχονται να εξυπηρετήσουν και τις λεγόμενες στρατηγικές fast track επενδύσεις που με τον ένα ή τον άλλο τρόπο έχουν να κάνουν και με τις χρήσεις γης και στις οποίες προσδοκά η κυβέρνηση. Κορωνίδα όλων των αλλαγών, για να μπορέσουν να αποδώσουν σε όλη τους την έκταση οι εν λόγω ρυθμίσεις οι οποίες είναι εξόφθαλμα αντισυνταγματικές, θα είναι η άρση των εμποδίων που βάζει το Σύνταγμα. Δεν είναι καθόλου τυχαίο ότι η κυβέρνηση δηλώνει ότι θα προωθήσει εκ νέου την αναθεώρηση των άρθρων 24 και 117 του Συντάγματος, ώστε «να γίνει πληρέστερη η προστασία του περιβάλλοντος, αλλά και η αντιμετώπιση ακραίων καταστάσεων σε βάρος, όχι μόνο της ατομικής ιδιοκτησίας, αλλά και της ίδιας της περιουσίας του Δημοσίου».
Τα παραπάνω δείχνουν ότι δε μιλάμε απλά για φωτογραφικές ρυθμίσεις που εξυπηρετούν τη μία ή την άλλη ομάδα επιχειρηματιών, όπως συχνά - και όχι μόνο στη χώρα μας- συμβαίνει, αλλά για ολοκληρωμένο αναπτυξιακό υπόδειγμα και ως τέτοιο πρέπει να το αντιμετωπίσουμε.
Και εδώ είναι που το ζήτημα μετατρέπεται σε κρίκο για την αριστερά. Μιλάμε για για μια στρατηγική με την οποία οφείλουμε να συγκρουστούμε πολιτικά, ιδεολογικά και κινηματικά.
Θα μπορούσε να πει κάποιος ότι τη στιγμή που οι άνθρωποι καταστρέφονται και το βιωτικό επίπεδο των εργαζομένων γυρνάει δεκαετίες πίσω, είναι πολυτέλεια να ασχοληθούμε με τέτοια ζητήματα. Όμως ακριβώς σήμερα είναι που το θέμα ανοίγει συνολικά και σε όλα τα επίπεδα. Γιατί η ιδιωτικοποίηση του φυσικού χώρου και η καταστροφή του περιβάλλοντος δεν είναι «παράπλευρη απώλεια», αλλά βασικό χαρακτηριστικό του καπιταλισμού της εποχής μας. Και αυτό όχι γιατί μιλάμε γενικά και αόριστα για «κακούς» και «ασυνείδητους» καπιταλιστές, αλλά για ένα σύστημα που για να ξεπεράσει την κρίση του όχι μόνο σαρώνει τα εργατικά δικαιώματα, αλλά και αναζητά νέα πεδία κερδοφορίας, επεκτείνοντας τις σχέσεις ιδιοκτησίας ακριβώς και σε πράγματα που πριν από μερικά χρόνια ανήκαν σε όλους.
Γι΄ αυτό σήμερα οφείλουμε να μιλήσουμε:
Α) Για τα δημόσια αγαθά και τους δημόσιους χώρους, σε συνδυασμό και με θεμελιώδη δικαιώματα των εργαζομένων. Οι θάλασσες, τα βουνά, τα ποτάμια δεν μπορούν να ανήκουν σε κανένα. Γι’ αυτό και ανήκουν σε όλους. Η λογική του δημόσιου και δωρεάν, οφείλει να προταχθεί σε σύγκρουση με τη λογική της «αξιοποίησης» και των «επενδύσεων». Σήμερα δεν πρέπει να φοβηθούμε να πούμε ότι είμαστε με τις «αναξιοποίητες» παραλίες, τα «αναξιοποίητα» βουνά, τα «αναξιοποίητα» δάση, με τους χώρους από τους οποίους δεν κερδίζει κανένας, αλλά μπορεί να τους απολαύσει ο καθένας. Στο ίδιο πλαίσιο θα πούμε με θάρρος ότι και η ξεκούραση, η ψυχαγωγία, οι διακοπές σε τελική ανάλυση, είναι δικαίωμα των εργαζομένων και αυτό υπερασπιζόμαστε.
Β) Για την ανάπτυξη και τους όρους της. Η ανάπτυξη για την οποία μιλάει η κυβέρνηση ελάχιστα θα ωφελήσει τους εργαζόμενους. Στο πεντάστερο ξενοδοχείο της ιδιωτικοποιημένης παραλίας, θα δουλεύουν εργαζόμενοι χωρίς συλλογικές συμβάσεις, με ελαστικές εργασιακές σχέσεις, χαμηλούς μισθούς και χωρίς βασικά δικαιώματα, τη στιγμή που έξω από το ξενοδοχείο άλλες θέσεις εργασίας θα χάνονται και η ανεργία θα παραμένει σε εφιαλτικά επίπεδα. Αν το ένα κομμάτι των επενδύσεων είναι η καταπάτηση δημόσιας γης, το άλλο είναι η διάλυση των εργασιακών δικαιωμάτων. Έτσι, τα ανεβασμένα περσινά νούμερα του ελληνικού τουρισμού συνδέονται με μειώσεις μισθών 30% για όσους εργάζονται στην τουριστική βιομηχανία.
Το ζήτημα σήμερα δεν είναι, όπως φαίνεται να υπονοεί και ο ΣΥΡΙΖΑ κάποιες φορές, ότι αν οι παραλίες χτιστούν στο τέλος θα καταστραφεί ο ελληνικός τουρισμός, γιατί η χώρα δεν θα είναι τόσο όμορφη όσο πριν. Αυτοί που θα κάνουν τις επενδύσεις ξέρουν τι θέλουν και που το πάνε. Δεν μπορεί η αριστερά να προσπαθεί να πείσει τους καπιταλιστές ότι οι επιλογές τους είναι λάθος. Κάποιοι πιστεύουν ότι θα κερδίσουν, αλλά για να κερδίσουν δύο είναι οι προϋποθέσεις: οι εργαζόμενοι διαρκώς να χάνουν δικαιώματα στην εργασία, και οι υπόλοιποι να χάνουν διαρκώς δημόσιο χώρο και το δικαίωμα να το απολαμβάνουν. Το μείζον ζήτημα είναι ότι αυτή η ανάπτυξη μόνο στο success story των τουριστικών επιχειρηματιών μπορεί να συμβάλει και ελάχιστα στα συμφέροντα της εργαζόμενης πλειοψηφίας.
Γ) Για την έξοδο από την κρίση και την παραγωγική ανασυγκρότηση της χώρας. Κραδαίνοντας τη δαμόκλειο σπάθη του χρέους, η κυβέρνηση θα μπορεί να υπονοεί ότι θα πουλάει για να μη μειώνει μισθούς και ότι για κάθε στρέμμα που πωλείται, σώζονται μερικά ευρώ από τις συντάξεις των γερόντων. Το αίτημα για διαγραφή του χρέους και το συνολικό μεταβατικό πρόγραμμα για έναν άλλο δρόμο εξόδου από την κρίση, όχι μόνο πρέπει να προβληθεί αλλά να πάει και ένα βήμα παραπέρα. Στο έδαφος της ανεργίας και της απελπισίας του κόσμου, η κυβέρνηση θα μιλάει για επενδύσεις. Από την πλευρά μας έχει έρθει η ώρα να να μιλήσουμε συνολικά. Έχει έρθει η ώρα να προσπαθήσουμε να μιλήσουμε για την παραγωγική ανασυγκρότηση της χώρας και το πώς θα γίνει σε όφελος των εργαζομένων. Και αν οι τουριστικές υπηρεσίες είναι κομμάτι αυτής της ανασυγκρότησης να μιλήσουμε και γι’ αυτές.
Σε τελική ανάλυση ας συνειδητοποιήσουμε ότι σήμερα δε νοείται πραγματική σύγκρουση με το σύγχρονο καπιταλισμό χωρίς σύγκρουση με την προσπάθεια του κεφαλαίου να δημιουργήσει νέα πεδία κερδοφορίας και χωρίς ανάδειξη και ζητημάτων περιβάλλοντος. Από εκεί και πέρα δε φτάνει απλώς να μιλάμε, ούτε καν να πρωτοστατούμε σε κάποιες κινητοποιήσεις, αλλά οφείλουμε να δημιουργήσουμε κίνημα που θα μετασχηματίσει την αγανάκτηση των εργαζομένων για τα συντελούμενα περιβαλλοντικά εγκλήματα σε αγωνιστική δράση αξιοποιώντας τόσο παραδοσιακές, όσο και σύγχρονες μορφές.
Ως βαθύτατα πολιτικό το ζήτημα δε μπορεί να μείνει ούτε μόνο στις διαμαρτυρίες των περιβαλλοντικών οργανώσεων, που συχνά είτε αρνούνται την αντικειμενική πολιτικοποίηση των ζητημάτων ή ακόμα χειρότερα ασπάζονται κρίσιμες όψεις των νεοφιλελεύθερων δογμάτων για το περιβάλλον, ούτε μόνο στις διαδικτυακές κινήσεις των πολιτών, που δείχνουν μεν αγανάκτηση, αλλά όσο δεν μετασχηματίζονται σε δράση μένουν κενό γράμμα. Ας θυμηθούμε το παράδειγμα της Κερατέας και των Σκουριών, τις μαχητικές κινητοποιήσεις στην Κρήτη και να προσπαθήσουμε να οργανώσουμε πλατιές και μαχητικές κινητοποιήσεις είτε μιλάμε για ένα γήπεδο, είτε για το ξεπούλημα μιας παραλίας, είτε για την ψήφιση ενός νόμου.
Κεντρικοί στόχοι πάλης πρέπει να είναι:
- Να διαλυθεί το ΤΑΙΠΕΔ και η εταιρία Αττικό Παράκτιο Μέτωπο.
- Να αποσυρθούν τα νομοσχέδια για δάση και τις παραλίες.
- Να καταργηθεί το νέο χωροταξικό για τον τουρισμό.
- Να μην προχωρήσει καμία ιδιωτικοποίηση δημόσιου χώρου.
Τέλος ας μην ξεχνάμε ότι το ζήτημα έχει να κάνει και με απτά πράγματα, όχι και τόσο μακριά από εμάς. Μπορεί μερικές φορές να φανταζόμαστε ότι η υπόθεση αφορά πανέμορφες παραλίες στις οποίες κάποιοι τυχεροί, μπορεί να περάσουν λίγες μέρες το χρόνο, όμως ήδη μπροστά στα πόδια μας έχουμε να δώσουμε μεγάλη μάχη: η εκποίηση του παραλιακού μετώπου της Αττικής, μπορεί και πρέπει να γίνει κεντρικό μέτωπο πάλης από τις δυνάμεις του κινήματος σε μεγάλο κομμάτι της Αττικής.
Το αμέσως επόμενο διάστημα οφείλουμε να ανοίξουμε το ζήτημα και να πάρουμε συγκεκριμένες πρωτοβουλίες: να καλέσουμε στη δημιουργία ενός πλατιού συντονισμού για το θέμα του παραλιακού μετώπου και της εκποίησης του δημόσιου πλούτου, και να οργανώσουμε καμπάνια και κινητοποιήσεις για το θέμα.
Έχουμε καθυστερήσει, αλλά ακόμα υπάρχει χρόνος. Με μαζικούς αγώνες μπορούμε να βάλουμε φραγμό στα σχέδια τους!
Δείξε μου τους φίλους σου να σου πω ποιος είσαι…
Συνέντευξη του Άγγελου Χάγιου στους "Σχολιαστές χωρίς σύνορα"
διαβάστε την συνέντευξη εδώ
...............................................................................................................................
Ο σεχταρισμός της ενότητας στη ρίζα της διάσπασης
ΣΤΟ ΔΡΟΜΟ ΤΗΣ ΑΝΤΙΚΑΠΙΤΑΛΙΣΤΙΚΗΣ ΑΝΑΤΡΟΠΗΣ
