Κάλεσμα περιβαλλοντικής επαγρύπνησης
Η
φετινή παγκόσμια μέρα για το περιβάλλον, την Παρασκευή 5/6/2020, δεν γίνεται εν
μέσω ψεύτικων εξαγγελιών περί πράσινης ανάπτυξης και υποσχέσεις για βάθεμα της
περιβαλλοντικής ευαισθησίας. Δεν γίνεται σε πανηγυρικό κλίμα ανακοινώσεων
αμφισβητούμενων αισιόδοξων δεικτών αποτίμησης, και τραγελαφικών σχεδίων
ανάκαμψης και ανάπτυξης.
Το
αντίθετο. Γίνεται στον απόηχο (?) μιας πανδημίας που δεν έχει τελειώσει – νοερή
υπενθύμιση της ανισορροπίας που επιβάλλει το σύστημα άκρατης εκμετάλλευσης, και
των ασθενειών που γεννάει.
Γιατί
βιώνουμε μία από τις δραματικές συνέπειες της μαζικής βιομηχανικής κτηνοτροφίας,
όπου η εγγύτητα ανθρώπων – ζωικής παραγωγής διαμορφώνει κατάλληλες συνθήκες για
την ανάπτυξη και εξέλιξη των ιών.
Γιατί
η αναγκαιότητα συνωστισμού τεραστίων μαζών ανθρώπινου πληθυσμού σε ένα κομμάτι
γης δημιουργεί εν δυνάμει υγειονομικές βόμβες.
Γιατί
η παντελής έλλειψη δημοσίου χώρου και η διαμόρφωση των σύγχρονων
τσιμεντουπόλεων, καθορίζουν ένα
ασφυκτικό πλαίσιο. Ένα πλαίσιο που
περιλαμβάνει υπερσυσσώρευση ρύπων, λυμάτων και απορριμμάτων που ένα κομμάτι γης
δεν μπορεί να αντέξει και να διαχειριστεί.
Το περιβάλλον στέλνει τα μηνύματα, το κεφάλαιο τα αγνοεί.
Η
κλιματική αλλαγή είναι εδώ, την ώρα που διάφορα ανορθολογιστικά ρεύματα, τα
οποία δεν ανήκουν απλά σε κάποιες μειοψηφικές γραφικές αφηγήσεις, αλλά
εντάσσονται σε συνολικότερα πλαίσια διακυβέρνησης, την αμφισβητούν.
Η
άνοδος της θερμοκρασίας, η ένταση των φυσικών καταστροφών, η ανυπολόγιστη
ρύπανση των θαλασσών και η καταστροφή της βιοποικιλότητας έχουν ένα και
μοναδικό υπαίτιο: την καπιταλιστική ανάπτυξη. Καπιταλιστική ανάπτυξη που μετασχηματίζει
ακόμα και την περίφημη «πράσινη ανάπτυξη» σε νέο πεδίο κερδοφορίας και
εκμετάλλευσης, διαμορφώνοντας ένα φαύλο κύκλο περαιτέρω εκμετάλλευσης της
φύσης.
Τα
παραπάνω επιβεβαιώνονται από τους περιβαλλοντικούς δείκτες που επιδεικνύουν
στιγμιαία «κάθαρση» του περιβάλλοντος κατά τη διάρκεια της καραντίνας. Όταν η
παραγωγική διαδικασία δεν ακολουθούσε φρενήρεις ρυθμούς, όταν η σύγχρονη αστική
ζωή δεν απαιτούσε συνεχείς μεταφορές, το αποτύπωμα της ανθρωπότητας στο
περιβάλλον συρρικνώθηκε.
Η
ολοκληρωτική εκμετάλλευση του περιβάλλοντος δεν περιορίζεται σε εθνικό επίπεδο.
Αλλά είναι ο συνεκτικός ιστός που ενώνει το σύνολο των χωρών της υφηλίου, μια
διεθνής αφήγηση που δεν γνωρίζει πατρίδες και σύνορα. Αφήγηση που έχει
αναπτυχθεί από τις ίδιες τις κυβερνήσεις, την αστική τάξη και το σύστημα, σε
μια βίαιη ένταση της εκμετάλλευσης της φύσης οριζόντια και καθολικά. Είναι
χαρακτηριστικό ότι οι σύνοδοι κορυφής που στελεχώνονται από τα περίφημα think tanks των υπερδυνάμεων
ΗΠΑ, Ρωσίας, Κίνας, Γερμανίας δεν φέρνουν μέχρι στιγμής αποτέλεσμα, παρά μόνο
αμήχανα χαμόγελα και μάταιες υποσχέσεις.
Η ένταση εκμετάλλευσης των εργαζόμενων είναι αλληλένδετη με την ένταση της
εκμετάλλευσης της φύσης.
Και
αυτό φαίνεται από τις θλιβερές εξαγγελίες της κυβέρνησης. Εξαγγελίες που
συμβαδίζουν με τις πολιτικές των προηγούμενων κυβερνήσεων και τη συνολική
πολιτική αφήγηση της ΕΕ. Ταυτόχρονα, με την αντεργατική εκστρατεία που κηρύσσει
η κυβέρνηση με το πρόσχημα των επιπτώσεων του κορονοϊού, υλοποιείται άλλοτε
σιωπηλά και άλλοτε με τυμπανοκρουσίες μια άνευ προηγουμένου επίθεση στο
περιβάλλον.
Δεν
είναι τυχαίο ότι ο νέος αντι-περιβαλλοντικός νόμος πέρασε «νύχτα»